جنبش غیر‌متعهد
جنبش کشورهای غیر متعهد، جنبش عدم انسلاک یا جنبش عدم تعهد (به انگلیسی: Non-Aligned Movement) در سال 1961 میلادی برابر با سال 1340 خورشیدی در اوج جنگ سرد و فضای دوقطبی بین غرب و شرق با هدف وحدت میان کشورهایی که نه در اردوگاه کمونیسم (بلوک شرق) و نه در اردوگاه سرمایه دار (بلوک غرب) قرار داشتند، تشکیل شد. نام جنبش ابتدا «Non- Commitment » بود اما سریعا به نام جدید تغییر یافت. با اتمام دوران جنگ سرد، هم اکنون اعضای این جنبش را اکثراً کشورهای در حال توسعه تشکیل می‌دهند.
نخستین تلاش برای ایجاد همگرایی میان کشورهایی که بعد ها به غیرمتعد ها معروف شدند، در سال ۱۹۵۵ میلادی در کنفرانس باندونگ در شهر باندونگ اندونزی انجام شد. جواهر لعل نهرو، جمال عبدالناصر و سوکارنو رؤسای وقت حکومت کشورهای هند، مصر و اندونزی در این اجلاس اندیشه تشکیل چنین سازمانی را مطرح کردند. چون این اتفاق کمی بعد از استقلال هند رخ می داد تحت تأثیر جهان بینی ماهاتماگاندی نیز قرار داشت.
در سال ۱۹۶۱ میلادی اولین اجلاس سران عدم تعهد با حضور مارشال یوسیپ بروز تیتو رهبر یوگسلاوی، قوام نکرومه رهبر غنا، جمال عبدالناصر رئیس جمهور مصر، جواهر لعل نهرو نخست وزیر هند و احمد سوکارنو رهبر استقلال اندونزی در کنفرانسی که در شهر بلگراد در کشور یوگسلاوی برگزار شد، این سازمان موجودیت خود را اعلام کرد.
با پایان جنگ سرد و فروپاشی اردوگاه سوسیالیسم کشورهای عضو جنبش عدم تعهد دچار نوعی بی هویتی شده و دلیل وجود این جنبش که ایجاد موازنه منفی بین دو ابر قدرت دوران جنگ سرد بود از بین رفته است. عده ای را فرض بر این است که جنبش عدم تعهد وارث موازین ضد آمریکایی یا همان ضد امپریالیستی است. این در حالیست که بسیاری از تحلیلگران سیاسی فلسفه وجودی چنین سازمانی را وابسته به جهان دوقطبی می‌دانند و دلیلی برای ادامه حضور جنبش در صحنه بین المللی با معیار ها و مختصات دوران جنگ سرد نمی بینند.
۱۱۸ کشور جهان از جمله ایران که تقریباً بیش از دو سوم اعضای سازمان ملل متحد را تشکیل می‌دهند، عضو جنبش عدم تعهد می‌باشند.گفتنی است که سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد هر ۳ سال یکبار در اجلاسی با همین نام گرد هم می‌آیند
ایران که به دلیل عضویت در پیمان نظامی مرکزی سنتو از عضویت در این جنبش محروم مانده بود در سال ۱۹۷۹ میلادی (1357 خورشیدی) پس از پبروزی انقلاب به جنبش عدم تعهد پیوست. ایران بعد از پیوستن به جنبش در اجلاس سران ۱۹۷۹ در هاوانای کوبا شرکت کرد.
با سپاس
محرم سعیدی
نویسنده: 
تبادل
لینک هوشمند